ผู้หญิงต้องทำงานบ้าน เล่นเกมห่วย ขับรถแย่ ดูบอลเพราะผู้ชาย 2024 แต่ฉันยังเจอเรื่องนี้อยู่เลยค่ะคุณน้า

แม้ว่าการตระหนักรู้ถึงความเท่าเทียมทางเพศ และการต่อสู้เพื่อท้าทายอคติทางเพศจะเกิดขึ้นมานับร้อยปี แต่คงปฏิเสธไม่ได้ว่า ภาพจำของความเป็นเพศนั้นๆ ยังมีอยู่ไม่จางหายจากบทสนทนาในชีวิตประจำวัน

จริงอยู่ที่บางเรื่องก็เป็นประเด็นใหม่ในพรมแดนเรื่องเพศที่เราทุกคนต้องทำความเข้าใจ แต่บางเรื่องใครหลายคนก็พยายามอธิบายจนไม่รู้จะหาวิธีไหนในการสื่อสาร จนหลายครั้งก็เกิดเหตุการณ์คุกคามทางเพศที่รุนแรง ส่งผลกระทบต่อจิตใจของคนที่เจอเหตุการณ์นั้นๆ

เนื่องในวันสตรีสากล 8 มีนาคม เราจึงรวบรวมประสบการณ์ที่ผู้หญิงมักถูกตั้งคำถามจากอคติทางเพศ โดยเฉพาะเมื่อพวกเธอไม่ได้ปฏิบัติตามความคาดหวังของสังคม ทำให้ผู้หญิงหลายคนไม่ได้แสดงความสามารถ และศักยภาพที่พวกเธอมีอย่างเต็มที่

‘ปิตาธิปไตย’ ยังคงสะท้อนผ่าน ‘เกม’

ถ้าให้พูดถึงพื้นที่ที่มีอาณาเขตความเป็นชายปกคลุมอยู่สูง ‘เกม’ เป็นหนึ่งในกิจกรรมนั้นที่หลายคนนึกถึง  

อดีตการเล่นเกมทุกคนมักจะผูกติดว่าเป็น ‘กิจกรรม’ ของ ‘เพศชาย’ แม้ตอนหลังจะเริ่มมีเกมแนวผู้หญิงขึ้น แต่เมื่อโลกพัฒนาไปมากแล้ว วงการเกมก็ก้าวหน้ามากขึ้น ผู้หญิงเข้ามาสู่เกมหลากหลายขึ้นกว่าเดิม แต่ ‘สังคมเกม’ นั้นยังคงเต็มไปด้วยพื้นที่ของผู้ชายอยู่ โดยเฉพาะเกมที่มีลักษณะใช้ความรุนแรง

อย่าง Valorant เป็นเกมแนวยิ่งปืน FPS (First-person Shooter) ในรูปแบบ 5 ต่อ 5 เป็นเกมที่ต้องใช้ความเป็นทีมสูง เกมนี้มีการจัดลีกย่อยเฉพาะผู้หญิง และถ้าหากผู้หญิงจะเข้าไปแข่งในลีกใหญ่ก็สามารถทำได้ แต่ต้องขึ้นอยู่กับว่าในทีมมีการเลือกผู้หญิงเข้าไปร่วมด้วยไหม แต่เมื่อสำรวจแล้ว ไม่มีทีมไหนที่เลือกผู้เล่นหญิงเข้าทีม แม้เกมเหล่านี้จะไม่ได้วัดกันที่ร่างกายก็ตาม  

แต่แล้วดราม่าก็เกิดขึ้นกับนักแข่งเกมหญิงชื่อ Melanji ในปี 2023 ได้มีการเปิดเผยผ่าน X ถึงการถูกกีดกันทางเพศ จากการที่เจ้าตัวเข้าทีม T 1 เพื่อแข่งในลีกอาชีพ แต่ถูกปฏิเสธด้วยเหตุผลว่า “ผู้เล่นในทีมไม่สะดวกใจที่จะเล่นกับผู้หญิง” 

แม้จะผ่านดราม่ามาหลายปี ลีกที่แข่งขันแค่ผู้หญิงยังคงอยู่ และในลีกอาชีพยังคงไม่มีผู้เล่นหญิงเข้าร่วมทีมด้วย อีกสิ่งที่เป็นการแสดงออกถึงการกีดกันทางเพศคือ ในการแข่งขันลีกหญิงนี้ เงินรางวัลน้อยกว่าลีกใหญ่ ปัจจัยสำคัญอาจเป็นเพราะสปอนเซอร์ เลือกลงทุนกับลีกหญิงล้วนน้อยกว่า 

เรื่องนี้ยังไม่เพียงสะท้อนว่า วงการอีสปอร์ตและเกม ยังคงเป็นพื้นที่ของผู้ชาย ผู้เล่นเกมทั่วไปก็เจอการยกเรื่องความเป็นเพศหญิงขึ้นมาพูดคุยหรือสบประมาทระหว่างเล่นเกม ประโยคอย่าง ‘go back to the kitchen’ ที่เป็นการไล่ให้กลับไปอยู่ในครัวล้วนเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นเสมอๆ หรือบางครั้งแม้ไม่มีการแสดงตัวว่าเป็นเพศอะไร แต่เมื่อเล่นไม่ดีก็ถูกถามว่า ‘เป็นผู้หญิงหรอ?’ ‘เล่นเหมือนผู้หญิง’  

แต่อย่างไรก็ตาม นี่เป็นเพียงบางส่วนในวงการเกมที่หยิบยกขึ้นมาพูดถึง แต่ยังมีผู้เล่นหลายคนและเกมหลากหลายแบบที่คงเปิดพื้นที่ให้กับเพศอื่นที่ไม่ใช่แค่ผู้ชาย เพราะในตัวเกม Valorant ยังมีเนื้อเรื่องเกี่ยวกับความรักของ LGBTQ+ และตัวละครชายและหญิง อยู่ในนี้ด้วย

งานบ้านไม่ใช่แค่งานของผู้หญิง แต่ทุกคนมีส่วนร่วมได้

ตั้งแต่อดีต ‘งานบ้าน’ ถูกปลูกฝังว่าเป็นงานของ ‘ผู้หญิง’ ผ่านทั้งการแบ่งหน้าที่ในครอบครัวและการเห็นบทบาทของ ‘แม่’ ที่เป็นบุคคลสำคัญสำหรับเรื่องในบ้านเสมอ จนอาจกล่าวได้ว่าประโยคยอดฮิตอย่าง “ไม่มีใครเก่งเท่าแม่ึงแล้ว” น่าจะตีความได้ว่าแม่ทำได้ทุกอย่าง เพราะแม่ก็ถูกคาดหวังให้สามารถทำงานบ้าน จัดการความเรียบร้อยของบ้าน ซึ่งรวมไปถึงการแก้ปัญหาทุกอย่างได้  

แนวคิดนี้ก็ยังส่งต่อมาจนถึงปัจจุบัน ความคาดหวังต่อผู้หญิงในการทำงานบ้านเป็นความคาดหวังที่คนทุกวัยมีต่อ ‘เพศหญิง’ ทั้งนั้น ซึ่งมีการพบข้อมูลการสำรวจความคิดเห็นต่อการทำงานบ้าน ปี 2562 ของ มูลนิธิหญิงชายก้าวไกล ร่วมกับ สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) 

โดยพบ ผู้ชาย 54.9 เปอร์เซ็นต์ ส่วนใหญ่มองว่าการทำงานบ้านเป็นเรื่องควรภูมิใจ อีก 53.5 เปอร์เซ็นต์ มองว่าผู้หญิงที่ดีต้องทำงานบ้าน เป็นแม่ศรีเรือน และ 47 เปอร์เซ็นต์ มองว่าผู้ชายมีหน้าที่ทำงานหาเลี้ยงครอบครัว ผู้หญิงมีหน้าที่ทำงานบ้านเลี้ยงลูก และ 37.5 เปอร์เซ็นต์ มองว่า แม้ผู้หญิงจะทำงานนอกบ้าน แต่งานบ้านก็ยังเป็นของผู้หญิงอยู่ดี อีกทั้ง 33.2 เปอร์เซ็นต์ ระบุว่า งานบ้านไม่ใช่หน้าที่ของผู้ชายแต่เป็นหน้าที่ของผู้หญิง

ในขณะที่สำนักข่าว BBC news เผยผลสำรวจความคิดเห็นสาธารณะชาวอังกฤษ เมื่อ 2566 พบว่าคนส่วนใหญ่เห็นว่า ‘งานบ้าน’ ควรแบ่งปันกัน แต่ก็พบว่าแม้ความคิดจะมีการเปลี่ยนแปลงไปแต่ในความเป็นจริงผู้หญิงยังคงทำงานบ้านมากกว่า 

จากผลสำรวจเหล่านี้ คงกล่าวได้ว่า งานบ้านจะแยกขาดจากภาพจำของผู้หญิงได้ยาก แม้จะพูดกันมาหลายต่อหลายครั้ง แต่พวกเราคงต้องส่งเสียงต่อไปว่า ไม่ควรมีเพศใดเพศหนึ่งที่แบกภาระงานบ้านเอาไว้ที่บ่าเพียงคนเดียว แต่เป็นเรื่องที่คนในบ้านต้องช่วยเหลือกันและกัน

ผู้หญิงขับรถแย่จริงไหม หรือเพราะคนสร้างภาพจำจนผู้หญิงไม่มั่นใจ

ผู้หญิงกับการขับรถนับว่าเป็นเรื่องคลาสสิกในบรรดาประเด็นอคติทางเพศ ไม่ว่าจะโดยตั้งใจหรือไม่ตั้งใจ หรือแม้เกิดอุบัติเหตุแล้วยังไม่มีการสืบสาวราวเรื่องว่าใครผิดใครถูก แต่ภาพจำว่า ‘ผู้หญิงขับรถแย่’ กลายเป็นสิ่งแรกที่หลายคนสรุปคำตอบให้กับสิ่งที่เจอ

ด้วยเป็นประเด็นที่ดีเบตกันมานานจึงมีงานวิจัยหลายชิ้นออกมาพิสูจน์ข้อเท็จจริงในเรื่องนี้ ซึ่งสรุปได้ว่า หลายครั้งภาพจำว่า ‘ผู้หญิงขับรถแย่’ ส่งผลให้ประสิทธิภาพการขับรถของผู้หญิงลดลงกว่าความเป็นจริง และอันที่จริงไม่ว่าจะเพศไหนก็มีโอกาสเสี่ยงอุบัติเหตุได้ทั้งหมด หากประมาทและไม่เคารพกฎจราจร

ทอม แวนเดอร์บิลท์ นักเขียนเจ้าของหนังสือ Traffic: Why We Drive the Way We Do (and What It Says About Us) ระบุว่า มีงานวิจัยบางชิ้นที่บอกว่าผู้ชายมักจะแสดงความสามารถในการขับขี่มากกว่า และมีแนวโน้มที่จะประกาศตัวเองว่าเหนือกว่าคนขับทั่วไป 

PsychCentral ระบุด้วยว่า แม้ในงานศึกษาการขับรถของชาย-หญิงที่มีประสบการณ์ต่างกัน จะพบว่า ผู้ชายจะจอดรถได้แม่นยำและรวดเร็วมากกว่าผู้หญิง ในขณะที่การสอบใบขับขี่ของคนหนุ่มจะมีโอกาสผ่านมากกว่าหญิงสาวในสหราชอาณาจักร แต่โอกาสการเกิดอุบัติเหตุจนเสียชีวิตของคนขับผู้ชายก็มากกว่า 77% เนื่องจากลักษณะการขับรถดุดัน รวดเร็ว มีพฤติกรรมการดื่ม ทำให้ผู้ชายมีความเสี่ยงมากกว่า 

ในขณะเดียวกัน ยุคปัจจุบันที่เราใช้สมาร์ทโฟนกันทุกๆ อิริยาบถ หลายครั้งผู้ขับขี่ก็ใช้มือหนึ่งกดโทรศัพท์ไปพร้อมกับขับรถ จึงเป็นสาเหตุให้เกิดอุบัติเหตุ และมีงานสำรวจพบว่า ผู้หญิงมีเปอร์เซ็นต์ในการใช้โทรศัพท์ขณะขับรถมากกว่าผู้ชาย นั่นหมายความว่า ถ้าหากใครมีพฤติกรรมเสี่ยงๆ ก็อาจจะเป็นคนขับขี่ที่แย่ด้วยเหมือนกัน

อย่างไรก็ตาม ผู้หญิงมีแนวโน้มที่จะยอมรับต่อภาพจำว่าขับรถไม่เก่งเท่าผู้ชาย และเมื่อแนวคิดส่งต่อกันไปเรื่อยๆ ก็ส่งผลต่อความมั่นใจในการขับขี่ของผู้หญิงจริงๆ มีงานศึกษาในออสเตรเลียที่ให้กลุ่มตัวอย่างผู้หญิงลองขับรถโดยได้รับทัศนคติว่าเพศของเธอขับรถแย่ ในขณะที่อีกกลุ่มตัวอย่างได้ลองขับรถโดยไม่ได้รับทัศนคติเหมารวมเกี่ยวกับเพศ ผลปรากฏว่ากลุ่มแรกมีโอกาสขับรถชนคนที่กำลังข้ามถนนมากกว่ากลุ่มสองถึงสองเท่า

มีบทความที่รวบรวมงานวิจัยว่าด้วยความแตกต่างทางเพศในพฤติกรรมการขับรถ ชื่อว่า Sex differences in driving and insurance risk ซึ่งมีนักวิจัยคนหนึ่งเสนอว่า ถ้าหากลบแนวคิดเรื่องเพศที่สัมพันธ์กับการขับขี่ออกไป เพศก็จะไม่ส่งผลต่อการคาดการณ์อุบัติเหตุหรือพฤติกรรมการขับรถได้อีกต่อไป

ผู้หญิงดูบอลเพราะผู้ชาย? และการถูกวัดเหลี่ยมความเชี่ยวชาญเรื่องฟุตบอล

เมื่อผู้หญิงประกาศตัวว่าดูบอล หรือเป็นแฟนบอลตัวยงของทีมดังๆ เมื่อไหร่ มักมีประโยคตามมาว่า “ทำไมถึงชอบ?” “ไม่ค่อยเห็นผู้หญิงดูบอลเลย” “ชอบนักเตะหล่อๆ เหรอ?” “ดูตามใคร?” “เข้าใจเกมด้วยเหรอ?” 

อาจด้วยเพราะฟุตบอลเป็นกีฬาที่มีความเป็นชาย ในความหมายที่ว่าเป็นกีฬาที่นิยมในหมู่ผู้ชาย และมีภาพจำในความเป็นชายสูง ในโลกที่เริ่มต้นมาด้วยแนวคิดแยกเพศชาย-หญิงออกจากกัน และหล่อหลอมแนวคิดคนอยู่กับการแบ่งเพศจึงทำให้การที่มีผู้หญิงแสดงความชื่นชอบฟุตบอลกลายเป็นเรื่องแปลก ซึ่งเมื่อผสมกับต้นตำรับภาพจำความเป็นหญิง และคาดเดาว่าพวกเธอน่าจะเข้าใจกลไกกติกาของฟุตบอลได้ยาก การที่มีผู้หญิงเข้าสู่กิจกรรมที่ผู้ชายชื่นชอบจึงถูกเบี่ยงไปเป็นการทำตามคนรักผู้ชาย หรือเพราะชอบนักเตะหล่อๆ เท่านั้น

ในความเป็นจริง ผู้หญิงมีหลากหลายแบบ และชื่นชอบอะไรได้หลายอย่าง แต่เมื่อมีคนที่ก้าวเข้าไปในสนามและถูกมองอย่างแปลกแยกด้วยอคติทางเพศ ทำให้ผู้หญิงกลายเป็นคนชายขอบในพื้นที่นั้นๆ บางครั้งยังส่งผลไปถึงการเกิดคุกคามทางเพศด้วย

BBC Sport รายงานว่า ในเดือนสิงหาคม ปี 2022 มีเหตุการณ์คุกคามทางเพศในแมตช์เชลซีและเอเวอร์ตันที่สนามฟุตบอลกูดิสันพาร์ก ตำรวจในพื้นที่ได้มีการสอบสวน จนในที่สุดสโมสรเอเวอร์ตันได้ตัดสินใจแบนแฟนบอลที่ล่วงละเมิดทางเพศทันที

ในประเทศอังกฤษ ซึ่งเป็นต้นกำเนิดของกีฬาฟุตบอล มีการตั้งแคมเปญที่ชื่อว่า Her Game Too ในปี 2021 เพื่อต่อต้านการเหยียดเพศและการคุกคามทางเพศในบรรดาแฟนกีฬา หลังจากที่มีการอัปโหลดคลิปรวบรวมข้อความที่แฟนบอลหญิงเจอ เช่น

“เธอไม่รู้อะไรเกี่ยวกับฟุตบอลหรอก เธอเป็นผู้หญิง” 

“ไปทำกับข้าวเถอะ” 

“เธอไปดูบอลก็เพราะเธออยากให้ผู้ชายสนใจ” 

“เธอรู้กติกาเกมด้วยเหรอ”

“เธอแสดงความเห็นไม่ได้หรอก นี่มันเกมของผู้ชาย” 

แคมเปญนี้ได้รับความสนใจจากทั่วโลก จนเกิดการขยายไปสู่กีฬาอื่นๆ ไม่ว่าจะเป็นคริกเก็ต รักบี้ ฮอกกี้ และมีการก่อตั้งกลุ่มที่คอยดูแลและสนับสนุนแฟนกีฬาให้สามารถต่อสู้และเรียกร้องสิทธิตัวเองในกรณีที่เจอปัญหาอคติทางเพศได้ โดยเป้าหมายของแคมเปญนี้คือ สร้างพื้นที่ปลอดภัยและเป็นมิตรในการชมกีฬาให้กับทุกเพศ 

ดังนั้น คงบอกได้ว่า ไม่ว่าจะกีฬาอะไร เราทุกคน ทุกเพศ และทุกวัยควรมีพื้นที่ได้ทำในสิ่งที่ชอบ และได้สนุกกับการส่งเสียงเชียร์ โดยไม่ถูกกีดกันเพียงเพราะอคติทางเพศ

ขอบคุณแหล่งที่มา :  thairath