มาตรฐาน "สุราชุมชน" กับการยกระดับ "สุราไทย"

"เหล้าขาว" สุราชุมชนที่อยู่คู่คนไทย

อย่างที่เกริ่นไว้ตอนต้นว่า สุราชนิดแรกที่คนไทยรู้จักคือ "สุราแช่" ซึ่งตามประกาศกรมสรรพสามิต เรื่อง หลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขในการผลิตสุราและการนำสุราออกจากโรงอุตสาหกรรม เพื่อตรวจวิเคราะห์ในขั้นตอนการผลิต "สุราแช่พื้นเมือง" หมายความว่า สุราแช่ที่ได้จากการหมักวัตถุดิบจำพวกน้ำตาล เช่น กระแช่ หรือน้ำตาลเมา หรือจากวัตถุดิบจำพวกข้าว เช่น อุ น้ำขาว หรือสาโท หากผสมสุรากลั่นต้องมีแอลกอฮอล์ไม่เกินสิบห้าดีกรี

ขณะที่ "สุราแช่ชุมชน" หมายความว่า ไวน์ สปาร์กลิ้งไวน์ สุราแช่ผลไม้ สุราแช่พื้นเมือง และสุราแช่อื่น ที่ผลิตจากโรงอุตสาหกรรมที่ใช้เครื่องจักรที่มีกำลังรวมต่ำกว่าห้าแรงม้า หรือใช้คนงานน้อยกว่าเจ็ดคน ซึ่งมีแรงแอลกอฮอล์และคุณสมบัติตามประกาศ

ส่วน "สุราขาว" หรือ เหล้าขาว หมายความว่า สุรากลั่นที่ปราศจากเครื่องย้อมหรือสิ่งผสมปรุงแต่ง มีแรงแอลกอฮอล์ต่ำกว่าแปดสิบดีกรี ซึ่งนับว่าสูงมาก ถ้าเทียบกับปริมาณแอลกอฮอล์ที่อยู่ในเบียร์ หรือไวน์ ที่มีความเข้มข้นของแอลกอฮอล์อยู่ที่ประมาณ 4-12%

สำหรับสุราชุมชนของไทยที่น่าสนใจ อาทิ

• สังเวียน (Sangvein) สุพรรณบุรี 
• ไวต์ชาร์ค (White Shark) ชลบุรี 
• อัสดง (Assa Dong) น่าน 
• กลุ่มประชาชื่น น่าน
• ตำนาน ตราด 
• เทพนม สาโท หมีด นนทบุรี
• สยามสาโท นครราชสีมา
• จันเป๋ง ลำพูน
• เฮฮา สาโท สุรินทร์ 
• Cold Cat Brewing สมุทรปราการ
• ออนซอน (Onson) สกลนคร 
• Siam Gin กาญจนบุรี
• แลงมาเซ (Langmaze) เชียงราย 
• โกษาปาน (Kosapan) นนทบุรี 
• กิโลสปิริต (Kilo Spirits) กระบี่ 
• สบายสบ๊าย (Sabye - Sabai) ปราจีนบุรี
• ข้าวหอม (Kao Hom) ชัยภูมิ 
• เหม๊าะ น่าน 
• Siam Gin กาญจนบุรี
• สาโทเมืองกรุง x Guide Brew
• บำเรอ เชียงราย
• NAPA สุพรรณบุรี
• Phaicraft เชียงใหม่
• Kilo Spirits กระบี่
• Takiya Brew สงขลา
• ฉลองเบย์ ภูเก็ต

สุราชุมชน 1 ชุมชน 1 สรรพสามิตแชมเปี้ยน

คอสุราชุมชน อาจจะเคยได้ยิน รางวัลโครงการ "1 ชุมชน 1 สรรพสามิต แชมเปี้ยน" ซึ่งจัดขึ้นในปี 2567 เป็นปีแรก โดยการริเริ่มของ ดร. เอกนิติ นิติทัณฑ์ประภาศ อธิบดีกรมสรรพสามิต และเจ้าหน้าที่กรมสรรพสามิต เพื่อให้สอดคล้องกับนโยบายรัฐบาลในเรื่องของการขับเคลื่อนเศรษฐกิจชุมชนและเศรษฐกิจสีเขียว ในการสร้างรายได้และมูลค่าเพิ่ม รวมถึงยกระดับภูมิปัญญาไทยไปสู่วัฒนธรรมสร้างสรรค์ เพื่อส่งเสริม Soft Power ของประเทศ ในการยกระดับสินค้า OTOP ให้ตอบสนองความต้องการของผู้บริโภคทั่วโลกด้วยสุราชุมชน พร้อมเพิ่มขีดความสามารถทางการแข่งขัน

อีกทั้งไม่ลืมที่จะให้ความสำคัญกับเรื่องสิ่งแวดล้อม สังคม และธรรมาภิบาล เพื่อสร้างความเข้มแข็งและยั่งยืนให้ชุมชน รวมทั้งยังสนับสนุนผลักดันให้ชุมชนและผู้ประกอบการสามารถเข้าถึงแหล่งทุน แหล่งความรู้ด้านต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นด้านการตลาด พลังงาน สิ่งแวดล้อม คุณภาพสินค้า และการผลิต

ซึ่งการประกวดในครั้งนี้ มีผู้ประกอบอุตสาหกรรมสุราชุมชนเข้าร่วมประกวดจำนวน 97 แห่ง แบ่งเป็นจากภาคเหนือ 19 แห่ง ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 22 แห่ง ภาคกลาง 40 แห่ง และภาคใต้ 16 แห่ง โดยมีผู้ผ่านเข้าสู่รอบชิงชนะเลิศ 10 ราย แบ่งเป็น 2 ประเภท ได้แก่ ประเภทสุราแช่ชุมชน และประเภทสุรากลั่นชุมชน

โดยรางวัลชนะเลิศประเภทสุราแช่ชุมชน ได้แก่ หจก.แจ้ซ้อนไวน์เนอร์รี่ 2022 จังหวัดลำปาง และรางวัลประเภทสุรากลั่นชุมชน ได้แก่ วิสาหกิจชุมชนแก่งเสือเต้น จังหวัดแพร่

นอกจากนี้ จากการที่กรมสรรพสามิตได้ดำเนินการปลดล็อกกฎหมายต่าง ๆ อย่างต่อเนื่อง ตามนโยบายของรัฐบาล รวมถึงมาตรการของรัฐบาลในการได้ปรับลดอัตราภาษีสุราแช่พื้นเมือง ประเภทอุ กระแช่ สาโท โดยปรับอัตราภาษีตามมูลค่าจากเดิม 10% เป็น 0% เพื่อลดต้นทุนให้ผู้ประกอบการในการทำธุรกิจ และสร้างขีดความสามารถทางการแข่งขันให้กับผู้ประกอบการได้ส่งผลให้สุราชุมชนเติบโตขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยผู้ประกอบการที่ปฏิบัติตามกฎหมาย และขึ้นทะเบียนอย่างถูกต้องกับกรมสรรพสามิต ต่างก็มีการเติบโตและสร้างรายได้เพิ่มขึ้น

การประกวด "แอลกอฮอล์" ระดับโลก

ขณะที่ในการประกวดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ระดับโลก มีอยู่หลายเวทีด้วยกัน แบ่งแยกกันไปตามชนิดของเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ ไม่ว่าจะเป็น "AWC Vienna International Wine Challenge" การประกวด "ไวน์" ที่จัดขึ้น ณ กรุงเวียนนา ประเทศออสเตรีย ซึ่งเป็นเวทีที่ได้รับการสนับสนุนจาก EU ในแต่ละปีจะมีไวน์จากทั่วโลกเข้าร่วมการแข่งขันกว่า 1,700 ชนิด โดยการคัดเลือกจะใช้วิธี Blind Tasting หรือ การชิม โดยไม่ทราบยี่ห้อและแหล่งผลิต เพื่อความยุติธรรมในการตัดสิน

ฟากของ "เบียร์" (Beer) ก็ไม่น้อยหน้า แม้ใครจะบอกว่ารสชาติคงไม่ต่างกัน แต่ในระดับโลก มีการประกวด "World Beer Awards" ที่จะมีผู้เชี่ยวชาญในวงการเบียร์มาคัดเลือกเบียร์ที่ดีที่สุดในแต่ละประเภท แบ่งเป็น 8 หมวดหมู่หลัก คือ Dark Beer, Flavored Beer, Lager Beer, Pale Beer, Sour Beer, Speciality Beer, Stout & Porter และ Wheat Beer โดยจะมีแตกย่อยไปอีกในแต่ละสาขา

เช่นเดียวกับ "บรั่นดี" เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ชนิดหนึ่ง ที่ได้จากการกลั่นน้ำผลไม้ โดยส่วนใหญ่แล้วมักทำจากองุ่น หรือผลไม้ชนิดอื่นๆ โดยมีต้นกำเนิดมาจากประเทศฝรั่งเศส ก็มีการจัดประกวดเช่นกัน

หันกลับมามอง "สุราขาว" หรือ "เหล้าขาว" เมื่อไรที่จะได้ก้าวเข้าไปอยู่ในเวทีโลกกับเขาบ้าง อะไรคือตัวแปรสำคัญในการยกระดับ เหล้าขาว สามารถหาคำตอบได้ที่ งาน "เมรัยไทยแลนด์" ที่จัดขึ้นระหว่าง 27 พ.ย. - 3 ธ.ค. 67 ที่ Em Glass, Em Yard ชั้น G ห้าง Emsphere ซึ่งจัดให้มีการประกวดสุราชุมชนอย่างเป็นมาตรฐานขึ้น โดยมีผู้เชี่ยวชาญสุราประเภทต่างๆ ที่จะมาร่วมไขข้อสงสัยว่า เหล้าขาวที่ดีเป็นยังไง มาตรฐานของคุณภาพและรสชาติคืออะไร แล้วทำไมการจัดประกวดสุราชุมชนถึงสำคัญต่อการยกระดับสุราไทย